راهکارهای درمان خانگی سرماخوردگی
سرماخوردگی یکی از شایعترین بیماریها در بین انسان است. تمامی انسانها در طول سال ممکن است حداقل یکبار دچار سرماخوردگی شوند. این بیماری عفونی معمولا در دستگاه تنفسی فوقانی (گلو، بینی و سینوسها) رخ میدهد.بسیاری از ویروسها میتوانند عامل بروز این بیماری باشند اما سرماخوردگی عمدتا متعلق به گروه Rhinovirus است که از طریق بینی ، دهان و چشم وارد بدن میشود. این بیماری شیوع بالایی دارد و میتواند از طریق هوای حاوی ویروس، تماس با فرد آلوده به ویروس از طریق دست دادن، تماس با اشیا آلوده به ویروس مانند حوله، دستگیره، تلفن و … انتقال پیدا کند.
درمان خانگی سرماخوردگی راههای مختلفی دارد که در این مقاله قصد داریم به معرفی چند روش سریع برای درمان خانگی این ویروس بپردازیم.
علائم مخاطی سرماخوردگی شامل چه مواردی است؟
• احساس فشار و سنگینی در سینوسها
• ترشح مخاط
• ترشح پشت حلق
• عطسه
• آبریزش و گرفتگی بینی
• عدم احساس بو یا مزه
علائم سرماخوردگی در ناحیهی سر
• سرفه
• سر درد
• سوزش گلو
• احساس درد در گلو هنگام آب خوردن
• جمع شدن اشک در چشمها
علائم سرماخوردگی در بدن
• احساس سرما
• خستگی مفرط
• کوفتگی بدن
• تب با درجه پایین
• ناراحتی در قفسه سینه
• انجام تنفس عمیق با سختی
راههای درمان سریع سرماخوردگی
درمان سرماخوردگی به روشهای مختلفی انجام میشود. در شروع سرماخوردگی بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا روند درمان شما از طریق مشورت با پزشک ادامه پیدا کند اما در صورتی که نمیتوانید قرص و دارو مصرف کنید میتوانید درمان را به صورت گیاهی و در خانه انجام دهید. روشهایی که در ادامه معرفی خواهیم کرد به سرعت بهبود سرماخوردگی (اغلب در بزرگسالان) کمک خواهد کرد.
سیر
سیر به دلیل وجود آلیسین یکی از راههای مقابله با سرماخوردگی به شمار میرود. خواص ضد ویروسی این مادهی غذایی فوقالعاده به افزایش قدرت سیستم ایمنی کمک کرده و باعث باز شدن مجاری تنفسی و دفع سموم از بدن میشود. آلیسین تنها در سیر تازه موجود است و زمانی که از سیر برای پخت و پز استفاده میشود این ماده غیرفعال شده و خاصیت خود را از دست میدهد. آلیسین برای درمان علائم شدید سرماخوردگی نیز موثر است و میتواند سرعت درمان سرماخوردگی را بالا ببرد.براساس مطالعهای در سال 2010 روی افراد مختلف نشان داده شد که دوز بالای آلیسین میتواند مانع از سرماخوردگی شود. در مدت 12 هفته بعد از مصرف دوز بالای آلیسین فقط تعداد کمی از افراد به سرماخوردگی مبتلا شدند که مدت سرماخوردگی کوتاهی داشتند.
عسل
عسل نیز به دلیل وجود مواد مغذی و آنزیمهایی که دارد میتواند یکی از راههای درمان سریع سرماخوردگی باشد. عسل به درمان گلو درد و سرفه کمک زیادی میکند و طول درمان سرماخوردگی را کاهش میدهد. عسلهایی که خام باشند و فرآوری نشده باشند تاثیرگذاری بیشتر بر از بین بردن ویروس در بدن خواهند داشت.احتمالا تاکنون یک بار نام ترکیب آبلیمو و عسل را برای درمان سرماخوردگی شنیدهاید! یکی از سادهترین روشهای درمان خانگی سرماخوردگی مخلوط 1 قاشق چایخوری با 2 قاشق چایخوری عسل و مصرف آن است. خوردن یک قاشق غذاخوری عسل به تنهایی نیز میتواند به درمان سرماخوردگی کمک کند.کودکانی که مبتلا به سرماخوردگی با سرفه هستند بهتر است قبل از خواب نصف قاشق چایخوری عسل مصرف کنند. در نظر داشته باشید که مصرف عسل برای کودکان زیر یکسال توصیه نمیشود.
زنجبیل
یکی از بهترین روشهای درمان سرماخوردگی مصرف زنجبیل است. این گیاه خواص ضد التهابی و ضد ویروسی بالایی داشته و در صورتی که به صورت خام مصرف شود به درمان سرماخوردگی کمک زیادی میکند.مصرف چای زنجبیل در هنگام سرماخوردگی به میزان 3 مرتبه در روز میتواند روند درمان سرماخوردگی را سریعتر کند. برای تهیه چای زنجبیل میتوانید دو فنجان آب جوش را با 1 قاشق غذاخوری زنجیل آسیاب شده به خوبی مخلوط کرده و بعد از گذشت 5 دقیقه زنجبیلها را خارج کنید و سپس کمی آب لیمو و عسل را به چای اضافه کرده و میل کنید.
سوپ مرغ
یکی از راههای درمان و بهبود سرماخوردگی مصرف سوپ مرغ است. با بررسی ترکیبات موجود در سوپ مرغ طی تحقیقات علمی به این نتیجه رسیدند که این سوپ به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی بالای سبزیها و وجود مواد مغذی و و یتامینهای کافی، میتواند راه بسیار خوبی برای کاهش علائم سرماخوردگی باشد.مصرف سوپ مرغ باعث باعث کاهش عفونت و التهابها در دستگاه تنفسی شده و به ایجاد حس بهتر در ما کمک میکند. مصرف این سوپ به پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی کمکی نمیکند اما برای سرعت بخشیدن به درمان سرماخوردگی تاثیرات مثبتی دارد.
زینک
نزدیک به سه دهه تحقیق در مورد تاثیر زینک (روی) روی درمان سرماخوردگی، نتایج متفاوتی به همراه داشته است. یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که قرصهای زینک ممکن است به درمان سریع سرماخوردگی کمک کند. با مصرف قرصهای زینک، به طور متوسط طول مدت سرماخوردگی 33 درصد کاهش یافته و درمان سرماخوردگی حداقل دو روز زودتر اتفاق میافتد.برخی از مطالعات دیگر نشان میدهد که قرص یا شربت زینک (روی) باعث کاهش زمان سرماخوردگی میشود؛ به خصوص هنگامی که ۲۴ ساعت از اولین علائم و نشانههای سرماخوردگی گذشته باشد.تحقیقاتی روی ماده زینک یا روی صورت گرفت تا مشخص شود که آیا این ماده معدنی تاثیری روی درمان سرماخوردگی دارد یا نه؟ مطالعهای در سال 2017 نشان داد که مصرف زینک بر درمان سریع سرماخوردگی تاثیرگذار است. مصرف زینک کمک میکند تا طول درمان سرماخوردگی 33 درصد کاهش پیدا کند.مطالعات دیگری نشان داد که مصرف شربت زینک (روی) میتواند در 24 ساعت اولیه مشاهده علائم سرماخوردگی به کاهش علائم و مدت زمان ابتلا به سرماخوردگی کمک کند.شربت لیکو زینک یکی از محصولاتی است که میتوان در هنگام سرماخوردگی برای کمک به درمان سرماخوردگی استفاده کرد. همچنین داخل این شربت علاوه بر زینک ویتامین و سایر مواد مغذی نیز موجود است که به بهبود سلامتی و قدرت سیستم ایمنی بدن کمک زیادی میکند.
توجه: اگر در حال مصرف آنتی بیوتیک، پنی سیلامین (کوپریمین) برای ورم مفاصل یا داروهای خاصی هستید، قبل از مصرف زینک (روی) با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا ترکیب این داروها ممکن است سبب کاهش تاثیر زینک (روی) یا داروی سرماخوردگی مصرفیتان شود.
اکیناسه (سرخارگل)
در طی تحقیقاتی در سالهای 2014 و 2018 بررسیهایی روی گیاه سرخارگل انجام شد و به نتایجی رسیدند که این گیاه میتواند برای پیشگیری از سرماخوردگی مفید باشد. در طول مطالعه که مدت 4 ماه به طول انجامید روزانه 2400 میلی گرم از این گیاه به افراد شرکت کننده داده شد تا تاثیرات گیاه به خوبی بررسی شود. مصرف این گیاه در طول دوران سرماخوردگی نیز باعث افزایش سرعت درمان میشود.برخی از افراد با مصرف این گیاه دچار عوارضی مانند تهوع و اسهال شده بودند. بنابراین در صورتی که قصد مصرف این گیاه را داشتید حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان پیدا کنید مصرف این گیاه برای شما ضرری نداشته و با سایر داروهای شما تداخل ندارد.
شربت آقطی سیاه
یکی دیگر از راههای درمان گیاهی سرماخوردگی مصرف شربت آقطی سیاه است. این شربت سنتی در دنیا برای کاهش زمان سرماخوردگی استفاده میشود اما تحقیقاتی که روی این شربت انجام شده است بسیار محدود است.
آب ریشه چغندر
در سال 2019 روی 76 دانش آموز مطالعهای را انجام دادند تا تاثیر آب ریشه چغندر بر سرماخوردگی را بررسی کنند. در بررسیهای صورت گرفته متوجه شدند که آب ریشه چغندر تاثیرات بسیار خوبی بر درمان سرماخوردگی دارد. در این مطالعه به تعدادی از دانش آموزان 7 مرتبه در روز کمی آب ریشه چغندر داده شد و بعد از مطالعه مشخص شد دانش آموزانی که آب ریشه چغندر مصرف کرده بودند علائم کمتر و خفیفتری نسبت به سایر دانش آموزان داشتند.یکی از عناصر موجود در آب ریشه چغندر نیترات رژیمی است. نیرات یکی از راههای مقابله با عفونتهای تنفسی است که با تولید نیتریک اسید در بدن قدرت ایمنی افزایش پیدا میکند.آب ریشه چغندر برای کسانی که مبتلا به آسم هستند نیز مفید است اما اگر دچار سنگ کلیه هستید باید مراقب باشید زیرا این ماده غذایی حاوی اگزالات است که میتواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود.
آب و نمک
حتما تاکنون شده است که در هنگام سرماخوردگی آب نمک غرغره کرده باشید. مخلوط آب و نمک برای کاهش علائم سرماخوردگی به خصوص سرماخوردگیهای ویروسی مفیده است و از تکثیر ویروس در بدن جلوگیری میکند. پیشنهاد میشود از سرم شستشو به جای آب و نمک استفاده شود به این دلیل که سرم شستشو از نظر میزان نمک دارای مقدار مناسبی است. در صورتی که دسترسی به سرم شستشو نداشتید میتوانید از مخلوط آب و نمک استفاده کنید.برای درمان سرماخوردگی با استفاده از مخلوط آب و نمک به روش زیر عمل کنید:
روزانه یک لیوان آب را همراه با یک قاشق چایخوری نمک مخلوط کرده و چند مرتبه غرغره کنید. این کار باعث میشود راحتتر تنفس کنید.
از یک لیوان دیگر آب و نمک برای شستشوی بینی استفاده کنید تا جمع شدن خلط در بینی جلوگیری کرده و سینوسهای شما تمیز شود.
استراحت
در هنگام ابتلا به سرماخوردگی از انجام فعالیتهای بدنی سنگین خودداری کنید تا بتوانید انرژی بیشتری را ذخیره کنید همچنین باید استرس را تا پایان درمان سرماخوردگی از خود دور نگه دارید و آرامش بیشتری داشته باشید.در طول دوران سرماخوردگی سعی کنید بیشتر استراحت کنید و حداقل 8 ساعت خواب را داشته باشید تا بدن شما بتواند گلبولهای سفید و لنفوسیت تی (T) کشنده بیشتری را برای مقابله با ویروسها تولید کند.
گرم ماندن
یکی از عللی که باعث میشود در هنگام سرماخوردگی دچار تب شویم آن است که میکروبها در دمای بالا از بین میروند. بنابراین گرم نگه داشتن بدن با لباس یا پتو میتواند باعث از بین رفتن میکروبها شده و به درمان سرماخوردگی کمک کند.
پیاز قرمز
مصرف پیاز قرمز به دلیل وجود آنتی اکسیدان کورستین یکی از روشهایی است که برای درمان سرماخوردگی استفاده میشود. برای مصرف این ماده غذایی میتوانید به روش زیر عمل کنید:
2 یا 3 پیاز قرمز را خیلی ریز خرد کنید و سپس درون یک شیشه ریخته و عسل خام را به آن اضافه کنید تا پر شود و در شیشه را محکم ببندید. شیشه را به مدت 12 تا 15 ساعت کنار گذاشته و بعد از آن روزی چند نوبت از شربت را به اندازه یک قاشق غذاخوری مصرف کنید تا گلو درد و سایر علائم سرماخوردگی شما از بین بروند.
فلفل سیاه
یکی از ادویهجاتی که به ارتقای سلامتی شما کمک میکند، فلفل سیاه است. فلفل سیاه که به عنوان محافظ معده شناخته میشود دارای آنتی اکسیدان بوده و ضد میکروب است. اگر آبریزش بینی دارید فلفل سیاه میتواند برای جلوگیری از آبریزش بینی موثر باشد.
دارچین
یکی دیگر از روشهای درمان گیاهی سرماخوردگی مصرف دارچین است. در پوست دارچین به علت وجود سینامالدئید خواص آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی یافت میشود که برای کاهش علائم سرماخوردگی و رفع گلودرد کاربرد زیادی دارد. برای مصرف دارچین بهتر است به روش زیر عمل کنید:
به یک فنجان آب یک قاشق غذاخوری پودر دارچین و 2 عدد میخک اضافه کرده و 15 دقیقه بجوشانید. سپس در حالی که آب دمای خود را از دست میدهد مقداری عسل اضافه کنید و برای 1 الی 3 مرتبه در روز مصرف کنید.
ویتامین C
ویتامین سی یکی از ویتامینهای کمک کننده به کاهش زمان سرماخوردگی است. مصرف منظم ویتامین سی در هنگام سرماخوردگی به بزرگسالان تا 8% و به کودکان تا 14% کمک میکند تا مدت زمان ابتلا به سرماخوردگی کاهش یابد و علائم سرماخوردگی از بین برود.ویتامین سی در دوزهای بالای 2000 میلی گرم روزانه (برای بزرگسالان 19 تا 50 سال) ممکن است باعث به وجود آمدن عوارض در بدن شود. بنابراین بهتر است قبل از مصرف مکمل یا قرص ویتامین سی با پزشک خود مشورت کنید. مقداری که بر طبق مطالعات صورت گرفته برای مصرف در نظر گرفتهاند، 90 میلی گرم برای مردان و 75 میلی گرم برای زنان است.ویتامین سی را از طریق مصرف میوه نیز میتوانید دریافت کنید. در هنگام سرماخوردگی مصرف میوه را فراموش نکنید و از مکملهای حاوی ویتامین سی مانند (لیکو مولتی) استفاده کنید. برخی از میوههایی که سرشار از ویتامین هستند عبارتند از:طالبی
نارنگی, گریپفروت, لیمو, پرتقال, کیوی, پاپایا, توتفرنگی, تمشک, زغالاخته, انبه, آناناس
سایر مواردی که میتواند برای بهبود سرماخوردگی موثر باشد
مصرف آب را در این مدت فراموش نکنید. خوردن آب به میزان کافی و همچنین آب میوه کمک میکنند تا آب کافی بدن شما تامین شده و هیدارته بمانید. از مصرف نوشیدنیهای الکلی و دارای کافئین مانند قهوه تا زمان بهبودی پرهیز کنید.تنظیم رطوبت خانه با استفاده از دستگاه رطوبت ساز یا آب جوش نیز میتواند برای بهبود سرماخوردگی کمک کننده باشد.
آیا ورزش کردن در زمان سرماخوردگی مفید است؟
داشتن فعالیت خفیف تا متوسط بدنی در زمان سرماخوردگی چنانچه تب نداشته باشید مشکلی ندارد. اگر علائم سرماخوردگی تنها در ناحیه سر باشد مانند سرفه، عطسه، گلود درد و آبریزش بینی ورزش کردن مفید خواهد بود زیرا ورزش کردن در این حالت میتواند به عنوان مثال باعث جلوگیری از آبریزش و گرفتگی بینی نیز کمک کند.
انجام پیاده روی به صورتی که تند نباشد نیز میتواند برای سرماخوردگی مفید باشد اما در صورتی که دچار تب، سرفه شدید و احساس ناراحتی در ناحیه قفسه سینه و معده خود هستید ورزش کردن را کنار بگذارید.
چه زمانی بهتر است به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که علائم سرماخوردگی و آنفولانزای شما بعد از 10 روز همچنان پایدار بود بهتر است مجدد به پزشک مراجعه کنید. زیرا در صورتی که این بیماری در مدت 10 روز درمان نشود ممکن است باعث بروز بیماریهای دیگری مانند عفونتهای ریوی، عفونتهای سینوسی، عفونت گوش و … شود.در صورتی که هر کدام از موارد زیر را مشاهده کردید بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید:
• مشاهده علائم بعد از گذشت 10 روز
• تب بالای 38.5 درجه سانتی گراد
• استفراغ شدید
• احساس درد در سینوسها
• سرفههای شدید همراه با صدا
• احساس درد در قفسه سینه
• مشکلات حاد تنفسی