گرمازدگی شدیدترین شکل بیماریهای ناشی از افزایش دماست که در صورت ابتلا به آن، زندگی و سلامت فرد مبتلا به شدت به خطر میافتد.این حالت در نتیجه قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید به مدت طولانی، بیش از حد و به طور کنترل نشده و در صورتی که فرد برای کاهش دمای بدن به اندازه کافی عرق نکند، بروز میکند.به گفته متخصصان، افراد کهنسال، نوزادان و نیز افرادی که نوع خاصی از داروها را مصرف میکنند، بیشتر مستعد ابتلا به گرمازدگی هستند.گرمازدگی به سرعت بروز میکند و در صورت بروز کردن، نیاز به درمان فوری دارد تا آسیبی متوجه فرد گرمازده نشود.
در بدن ما به میزان بسیار زیادی حرارت داخلی تولید میشود که به طور طبیعی ما خودمان را با عرق کردن و خارج کردن دمای اضافی از راه پوست، خنک نگه میداریم.
اما در برخی شرایط خاص مانند دمای بسیار بالا، رطوبت بالا و یا فعالیت شدید در زیر آفتاب داغ، این سیستم خنک کننده ممکن است درست عمل نکند و اجازه دهد که گرما تا حد خطرناک و آسیبرسانی در بدن بالا برود.
اگر فردی آب بدنش را از دست بدهد و همچنین به اندازه کافی نیز عرق نکند تا بدنش خنک شود، در این صورت دمای داخلی بدن افزایش پیدا کرده و گرمازدگی بروز میکند.
اگرچه ممکن است در این حالت در هر فردی علائم متفاوتی بروز کند، اما در مجموع شایعترین علائم گرمازدگی شامل سردرد، سرگیجه، عدم قدرت تمرکز و گیجی، خستگی، گرما و خشکی پوست که قرمز میشود اما عرق نمیکند، افزایش شدید حرارت بدن، از دست دادن هوشیاری، تند شدن ضربان قلب و حالت توهم است.
از آنجا که گرمازدگی میتواند آسیبهای دائمی را متوجه فرد گرمازده کرده و حتی میتواند موجب مرگ وی نیز شود، لذا درمان سریع آن بسیار حائز اهمیت است.برخی از اقدامات فوری اولیه برای کمک به فرد مبتلا که شما میتوانید تا پیش از رسیدن ماموران اورژانس انجام دهید، عبارتند از:
۱) فرد را به یک فضای بسته ببرید.
۲) لباس فرد را از بدنش خارج کرده و به آرامی پوست را با آب خنک مرطوب کنید و بیمار را باد بزنید تا بدنش برای عرق کردن تحریک شود.
۳) روی کشالههای ران و زیر بغل فرد کیسههای یخ بگذارید.
۴) فرد را در یک اتاق خنک بخوابانید و پاهای وی را کمی بالا از بدنش قرار دهید.
همچنین علاوه بر موارد بالا، اغلب در این وضعیت مصرف مایعات وریدی برای جبران مایعات و الکترولیتهای از دست رفته ضروری است.
عموما استراحت در رختخواب توصیه میشود و ممکن است دمای بدن تا هفتهها پس از گرمازدگی به طور غیر طبیعی کاهش یا افزایش پیدا کند.
چندین توصیه که میتواند از شما در برابر تاثیرات شدید گرمازدگی محافظت کند عبارت است از:
در طول انجام فعالیتهای شدید در خارج از منزل بویژه در روزهای گرم مقادیر زیادی مایعات بنوشید. آب و نوشیدنیهای ورزشی بهترین انتخاب هستند.
اگر در آب و هوای گرم زندگی میکنید و یا مبتلا به هر یک بیماریهای مزمن هستید، در مورد مسائل ایمنی دیگری که میتواند از شما در برابر گرمازدگی حفاظت کند، با پزشک مشورت کنید.
گاهی بیشتر آب بنوشید،تحرک بدنی، در هر فصلی از سال، میزان دریافت آب را افزایش میدهد و این در فصل گرما، مهمتر است. از نظر متخصصان مایوکلینیک آمریکا، اگر ورزش میکنید، علاوه بر نیاز پایه، ۱.۵ تا ۲.۵ لیوان آب بیشتری نیاز دارید. اگر فعالیت بدنی شما بیش از یک ساعت طول بکشد، به مقدار آب بیشتری نیاز خواهید داشت. اگر جمعبندی کنیم، میزان نیاز روزانه به آب به میزان تعرق بدنی، نوع و مدت زمان ورزش بستگی دارد.
میوههای سبز و آبدار مهم است، همین الان به یک قاچ هندوانه فکر کنید! خواهید دید با فکرکردن به آن هم تشنگی شما برطرف خواهد شد. بنابراین در برنامه غذایی روزانه سبزیها و میوههای آبداری مانند اسفناج (خام و بخارپز)، انواع کاهو و کلم، لیموترش، هلو، سیب، انواع گیلاس و آلبالو، انگورها، آناناس، آلو و زردآلو را بگنجانید. انواع دمنوشها و سردنوشها نیز گزینههای بسیار خوبی هستند.
کلیدهای کاهش آب بدن را بشناسید، رنگ ادرار: هر چه رنگ ادرار به سمت زرد پررنگ پیش رود، یعنی اینکه میزان آب بدن کافی نیست.خشکی: دهان، پوست و چشمها در اثر کمآبی خشک، حساس، ملتهب و چروکیده شده و چشمها شروع به خارش میکنند. اینها نشانه کمآبی بدن است.علامتها: سرگیجه، حالت تهوع، نفسزدن، گرفتگی عضلهها و غشکردن، نشانههای بروز کمآبی شدید در بدن است و باید به سرعت به بدن رسیدگی کنید.
